Ülkemizde teknik eğitim almış Teknisyenlere, Teknikerlere ve Teknik Öğretmenlere Fen Adamı ünvanı verilmiş ve 02.11.1985 tarihli 18916 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ‘‘İmar Kanununun 38.Maddesinde Sayılan Mühendisler, Mimarlar ve Şehir Plancıları Dışında Kalan Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik’’ ile tanımı yapılarak görev ve yetkileri belirlenmiştir.

Yukarıdaki yönetmelikte yapılan tanım ile 4 yıllık fakülte mezunu Teknik Öğretmenlere, 2 ve 3 yılık Meslek Yüksek Okulu mezunlarına ve 3 ve 4 yıllık Meslek Lisesi/Teknik Lisesi mezunlarına Fen Adamı tanımı yapılmış ve kendi arasında gruplara ayrılmıştır.

Yukarıdaki gruplamada görüldüğü gibi kapsama alanı ve mezun sayısına göre gerek inşaat sektörü gerekse üretim vede hizmet sektöründe çalışan perseonel sayısın nerede ise %70’ine tekabül etmektedir.Bu okulların mezuniyet programları başta inşaat, elektrik. makina, harita, bilgisayar, elektronik, metoroloji, otomotiv, makina, … v.b. teknik programlardan oluşmaktadır. Kısaca inşaat ve sanayi sektörünün teknik personelleri bu okullarda yetişmektedir.

Meslek Lisesi, Teknik Lise, Meslek Yüksek Okulu (M.Y.O.) ve Teknik Eğitim Fakültelerinde okuyup başarılı olarak mezun olduklarında kendilerine FEN ADAMI ünvanı verilir. Sorun bundan sonra başlar ve büyüyerek devam eder. Neden mi dersiniz sırasıyla bunlara aşağıda değineceğim:

1. Fen Adamı ünvanınızı kullanamazsınız, nedeni ise hiçbir kamu veya özel sektörde bu ünvanı kullanabileceğiniz kadro yoktur.

2. Okuldan mezun olduğunuzda diplomanızda Teknik Öğretmen/Tekniker/Teknisyen gibi Fen Adamı ünvanları yazılıdır fakat bu ünvanlar ile yapacağınız görev,yetki ve sorunluluklar belirlenmemiştir.

3. Çok kısıtlıda olsa fen adamlarına bazı yönetmeliklerce son birkaç yılda görev ve sorumluluklar verilmiştir fakat bu görevlerini ifa etmeleri için bir mesleki odaya üye olarak belge almaları gerekir.

4. Kanun ve yönetmeliklerde mesleki odaya üyelik belgesi istenir fakat fen adamlarının bu amaçla kurulmuş bir mesleki odası yoktur.

5. Okullardan mezun durumdaki fen adamlarının mesleki odaları ve çalışma standartları olmadığından her işi çok yetersiz ücretler ile yaparlar.

6. Mesleki odaları ve çalışma standartları olmadığından kimi zaman mühendis odalarınca, kimi zamanda bazı esnaf odalarınca sömürü amaçlı olarak mesleki ünvanları kullanılır.

    

   Yukarıda sadece bir kaçını sıraladığım sebep ve sonuçlardan dolayı ülkemizde yetişmekte olan ve yetişmesi için çok büyük paralar harcanan Fen Adamı ünvanlı insanlarımız mesleklerine ve diplomlarına küserek başka çalışma sahalarına yönelmekte ve çalışma hayatında kaybolmaktadırlar.

    

   Bu kadar sebep ve sonuçtan sonra aşağıda Fen Adamları meslek grubundan olan Elektrik Teknikerlerinin yaşadığı (diğer tüm meslek grubundaki Fen Adamlarının yaşadığı gibi) sorunları ve çözüm önerilerimi açıklayacağım.

Elektrik ile ilgili Fen Adamları grubuna giren Elektrik Teknikerleri, Türkiye’de iç tesis yapım işlerinin büyük bir oranını yapan ve sayıları kamuda, özel sektörde ve de serbest çalışanlar olmak üzere takriben 100.000’i bulan bir meslek grubudur. Bu meslek grubu için; 3308 Sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanununa göre Ustalık Belgesine sahip olan kişiler, Elektrik Teknisyenleri, Elektrik Teknikerleri, Elektrik Yüksek Teknikerleri ve Teknik Eğitim Fakültelerinin elektrik bölümü mezunlarından oluşan geniş bir yelpazeden bahsedebiliriz.

Yıllar önce yasallaşan 3542 sayılı yasa gereği , 11.11.1989 tarih ve 20339 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ‘‘Elektrik ile İlgili Fen Adamlarının Görev,Yetki ve Sorumlukları Hakkında Yönetmelik’’ ile yetkilendirilmişler ve yetki sınırları belirlenmiştir. Bu yönetmelik gereği, Fen Adamları olan Elektrik Teknikerleri 1990 yılında 50-60 dairenin elektrik tesisat yapımını üstlenip imza atabilirken, daha 09 Şubat 2012 yılına kadar 6 dairenin yapımına imza atamamaktadırlar. 09 Şubat 2012 yılında yayınlanan yeni yönetmelikle bu yanlıştan dönüldü ve tekrar 1990 yılındaki yetki sınırlarına dönüldü.Avrupa'daki meslektaşları ile kıyaslanacak olursa Fen Adamlarının çok kısıtlı bir yetkiye sahip olduklarını görüyoruz.Günümüz teknolojik yapısına ve günün şartlarına uygun olarak elektrik Fen Adamlarının sadece yapım işi yetkisinde değil, proje müelliflilik işinde ve bakım işinde de yetkileri artırılmalıdır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 25 Ekim 1996 tarih ve 22798 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren '' Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'' te Elektrik Tesisatçısının, serbest müteşebbis olarak yönetmelikle alınan işleri yapabilmesi için gerekli olan , işletmeye kayıt için istenen evraklar arasında bağlı olduğu meslek odasına dair kayıt belgesi bulunmaktadır.Bir Elektrik Teknikerinin elektrik tesis işlerini yapabilmesi için bağlı bulunduğu meslek odasına kayıtlı olduğunu gösterir belgesi alarak tesisin yapıldığı yerdeki işletmeye vermesi isteniliyor. Fakat, M.Y.O. mezunlarının bağlı bulunduğu bir meslek odası olmadığı bir an önce hem meslek standardizasyonun sağlanması hem de biz Elektrik Teknikerlerinin var olan sorunlarımızın çözüme ulaşması için meslek odasının kurulması gereklidir.

Mevcut yönetmeliklerde birçok çelişkiler ve yanlışlar mevcuttur. İlk olarak Bağlantı Gücü tanımı konusunda yaşanmaktadır.Bina bağlantı gücü ile Elektrik Teknikerlerinin imza yetkisi farklı olarak ele alınmalıdır.Bu konuda Enerji Bakanlığı ve Bayındırlık Bakanlığı bir an önce mutabakata varmalı ve çözüme kavuşturulmalıdır.Bir diğer konu ise iç tesisler yönetmeliği 15. maddesinde, Elektrik Teknikerleri olarak yetkilerimizi kullanırken yapı grubu tanımı vardır. Hâlbuki birinci grup yapıyı yapmakla 10. grup yapıyı yapmak arasında hiçbir fark yoktur. Bu maddenin mutlaka Elektrik İlgili Fen Adamlarının Yetki Yönetmeliğindeki 7. maddesine göre düşünülmelidir.

Bazı belediyelerde yetki sınırları içerisindeki Fenni Mesuliyet konusunda zorluklar çıkartılmaktadır. Ancak Bayındırlık Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün bu konudaki görüşleri Fenni Mesuliyet alabileceğimizdir. 3194 sayılı İmar Kanununda değişiklik yapan 3542 sayılı kanunda Elektrik Teknikerlerinin yönetmelikçe belirlenen yetkileri dahilinde TUS ( Teknik Uygulama Sorumluluğu) olabileceğini kesin bir şekilde belirtmesine rağmen , T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğünün yayınladığı yazılarla sebepsiz yere engellenmektedir.

Elektrik Teknikerlerinin yukarıda kısa olarak değindiğim sorunlarının hızlı ve doğru bir şekilde çözüme ulaşması için; birincisi ilgili kanun ve yönetmelikler günümüz çalışma şartlarına uygun hale getirilmelidir. Mesleki hiyerarşisi açısından da Mühendislerin, Mimarların, Avukatların ve Doktorların sahip olduğu meslek standartlarının ve çalışma hayatının kolaylaştıran üst kurumları gibi Teknikerlere ait TEKNİKER ODALARI BİRLİĞİ kuruluş kanun tasarısı T.B.M.M.de yasallaşmalı ve hemen M.Y.O. mezunu 2.000.000 Tekniker’in mağduriyetleri giderilmelidir. Mimar , Mühendis , Tekniker ve Fen Adamları meslek grupları arasında mesleki barışın sağlanarak  tüm iş alanlarında iş verimliliğinin artırılması gerekmektedir.

Buradan tüm yetkili mercilere ve yetkililere sesleniyorum, gelin hep birlikte ülkemizdeki meslekler arası barışı sağlamak adına Fen Adamlarının da haklarına sahip çıkalım, gelin hep birlikte Fen Adamlarının da almış oldukları eğitimin karşılığını verelim ve ülke kalkınmasındaki yerlerini alarak üretime katkılarını sağlayalım.

Şevket GÖLÜK
Yazar & Web Editörü & Tekniker & Proje Tasarımcısı & Enerji Uzmanı 
http://sevketgoluk.blogspot.com.tr
https://www.facebook.com/sevketgoluk
https://twitter.com/sevketgoluk
https://www.instagram.com/sevketgoluk